Een tikkeltje filosofie in alledaagse gesprekken

Samen de wereld een beetje mooier maken

Jezelf dingen afvragen en iets niet meteen voor ‘waar’ aannemen. Dingen vanuit verschillende perspectieven bekijken. Zelf doe ik het graag. Een tikkeltje filosofie in alledaagse gesprekken kan wat mij betreft nooit kwaad. Ik kwam laatst weer eens uit bij het verhaal van Socrates. Meteen toen ik het hoorde was ik weer geboeid. Het verhaal dateert uit de 5e eeuw voor Christus maar het is wat mij betreft nog regelmatig actueel.

Socrates

Op een dag liep Socrates een kennis tegen het lijf, die zei: “Socrates, weet je wat ik zojuist hoorde over een van je studenten?” “Wacht even,” antwoordde Socrates, “voordat je verder gaat, wil ik dat je een kleine test doet. Laten we eerst eens filteren wat je te zeggen hebt, voordat je verder gaat om met mij over een van mijn studenten te praten.”

“Het eerste filter is: weet je zeker, dat hetgeen je me gaat vertellen echt waar is?” “Ehh… nee,” zei de kennis, “eigenlijk hoorde ik het net en ik dacht…”

“Goed,” zei Socrates, “dus je weet niet zeker of het waar is? Laten we nu eens het tweede filter proberen, het zogenaamde goedheidsfilter: is hetgeen je gaat vertellen over mijn student iets goeds?” “Nee, juist het tegendeel….,” antwoordde de kennis. “Dus”, ging Socrates verder “wil je me iets slechts over iemand vertellen, terwijl je niet zeker weet of het waar is.” Dit maakte dat zijn kennis een beetje beschaamd en ongelukkig om zich heen begon te kijken.

“Maar het kan nog steeds nuttig zijn dat je me vertelt wat je wilt vertellen, omdat er ook nog een derde filter is: het filter van nuttigheid,” zei Socrates. “Is hetgeen je wilt vertellen op de een of andere wijze nuttig voor mij?” “Ehh… nee niet echt,” gaf de kennis aan.

“Welnu,” zei Socrates, “als wat je me wilt vertellen niet waar is noch goed of nuttig, waarom zou je me dat dan moeten vertellen?”

Oké. En wat moet ik daarmee?

Voor mij zit er in dit verhaal een opdracht. Bovenstaande filters te onthouden als ik met andere mensen in gesprek ben. Want hee: ik ben ook niet heilig. Soms laat ik me verleiden om te oordelen, te veroordelen en dat dan te delen met anderen. Maar vaak voel ik me daarna niet goed, slecht zelfs. Net zoals wanneer je ongezond gegeten hebt; eigenlijk net iets te veel en te ongezond, je ogen bleken groter dan je maag. En dat is dan je straf.
Socrates neem ik voortaan mee de straat op. Als ik vaker na zou denken over de waarheid, het goede of de mate waarin iets nuttig is dan worden mijn alledaagse gesprekken vast veel positiever en leuker. Hoe doe jij dat? Of hoe vind je het als mensen zoiets tegen je vertellen? Misschien is dit dan ook een leuke opdracht voor jou. En: mocht je met me in gesprek zijn, wil je checken of ik het begrepen heb? Laten we samen de wereld een beetje mooier maken door mooie gesprekken te hebben met elkaar. Amen.

Dick, bedankt voor je inspiratie en het delen van deze tekst!

Meer weten over hoe jij communiceert? Waar jouw toptalenten zitten en waar je nog wat aan bij te sleutelen hebt voor jezelf? Misschien past er iets uit mijn aanbod bij je! Benieuwd? Check de het aanbod of neem contact op!